Voorbij de theorie: efficiënt risicomanagement in de praktijk

Waarom risicomanagement toepassen in je organisatie?

Risicomanagement draait om het identificeren en beheersen van risico’s die je bedrijfsdoelen verstoren. Elk bedrijf heeft een unieke set van risico’s en kansen die specifiek zijn voor de eigen context en branche. Daarom is risicomanagement op maat belangrijk zodat het niet alleen aansluit bij wettelijke eisen, maar ook de behoeften van klanten, medewerkers, investeerders en zelfs milieu en maatschappij.

Risicobeheer draait voor een groot deel om de kwaliteiten van je organisatie. Het gaat om vragen als:

• Wat zijn grote bedreigingen?
• Welke kansen laten we liggen?
• Hoe kunnen we onze bedrijfscontinuïteit waarborgen?

Een voorbeeld: een klantvriendelijk bedrijf als de Efteling wordt al jaren geprezen om zijn uitstekende service. Maar klantvriendelijkheid alleen is niet voldoende om risico’s te beheersen. Er komt veel meer bij kijken, zoals voldoen aan eisen van stakeholders, de wet- en regelgeving en het continu verbeteren van processen. Risicomanagement helpt om dit overzicht te behouden en de verschillende facetten die met de kwaliteit van de organisatie te maken hebben, te waarborgen, zoals klantvriendelijkheid, kostenbeheersing en veiligheid.

Risicomanagement reikt verder dan het volgen van richtlijnen. Het helpt je te focussen op wat écht belangrijk is voor je organisatie, of dat nu klanttevredenheid, kostenbesparing of veiligheid is. Dat maakt risicomanagement niet alleen een instrument om risico's te voorkomen, maar zeker ook een strategisch hulpmiddel.

Waarom risicomanagement niet alleen gaat om bedreigingen

Risicomanagement gaat vaak over het voorkomen van problemen, maar kijk vooral ook naar kansen. Door aandacht te besteden aan wat goed gaat en zo die kansen te benutten, kun je verandering in de markt een stap voor blijven. Risico’s en kansen liggen vaak dicht bij elkaar – door ze beiden in kaart te brengen, kun je jouw organisatie versterken en uitdagen.

Risicomanagement toepassen

De praktijk van risicobeheer is complex. Dat vraagt om een gestructureerde en bewezen aanpak, zoals de Plan-Do-Check-Act-cyclus. Deze aanpak helpt je om risico’s te identificeren, maatregelen te implementeren en continu te monitoren. Toch begint elke toepassing van risicomanagement bij leiderschap.

Als je organisatie groeit, dan heb je op een gegeven moment nieuwe en meer uitgebreide systemen nodig. Leiders – het managementteam en de directeur - moeten daarin mee. Toch lukt het niet altijd om deze groep binnen de organisatie te enthousiasmeren voor een nieuwe aanpak. Daarom is het belangrijk om risicomanagement behapbaar en toegankelijk te houden voor alle betrokkenen binnen je organisatie.

De volgende stap is het herkennen van risico’s. Dat gaat verder dan alleen operationele risico’s zoals dataverlies of leveringsproblemen. Het omvat ook strategische risico’s zoals reputatieschade of marktveranderingen. Hierna volgt een analyse van deze risico’s: wat is de kans dat ze zich voordoen en wat is de impact? Het is belangrijk om in te zien dat risico’s niet alleen bedreigingen zijn, maar ook kansen kunnen bieden. Het identificeren en benutten van die kansen maakt deel uit van risicomanagement.

De volgende stap is het nemen van concrete maatregelen om risico’s te verminderen of zelfs te vermijden. Dit kan door bijvoorbeeld data-backups, beveiligingssystemen of specifieke processen en procedures in te voeren die incidenten voorkomen. Tot slot is het van belang om dit hele proces regelmatig te evalueren, bij te sturen en te verbeteren. Alleen zo blijft het risicomanagement afgestemd op een veranderende omgeving.

Risicomanagement in de praktijk

De praktijk wijst uit dat een systeem voor risicomanagement helpt om je beleid overzichtelijk te maken. Denk aan een dashboard waarin je risico’s, maatregelen en verantwoordelijkheden vastlegt. Dat maakt het werk overzichtelijk en helpt je om voortgang te monitoren. Die informatie kun je bijhouden in een Excel-bestand, maar een uitgebreider softwareprogramma biedt vaak meer controle.

Met een overzichtelijk systeem voor risicomanagement kunnen medewerkers bovendien zelf hun risico’s zien en ermee aan de slag gaan. Dit verhoogt het bewustzijn door de hele organisatie. Zo is risicomanagement niet alleen “het feestje van de complianceafdeling”, maar een gedeelde verantwoordelijkheid.

Woodwing Scienta helpt je te werken aan kwaliteit en risicomanagement. Met Scienta biedt WoodWing een oplossing voor effectief risicomanagement in de praktijk. Scienta is meer dan een systeem voor het opslaan van informatie; het ondersteunt je volledige risicomanagementproces, van planning tot rapportage en evaluatie.

Waarom risicomanagement met Scienta?

Een van de grootste voordelen van Scienta is de mogelijkheid om risicomanagement systematisch, transparant en efficiënt te organiseren. Veel organisaties beginnen met risicomanagement in Excel-lijsten, maar lopen uiteindelijk vast in de beperkingen daarvan. Met Scienta werk je binnen één platform, waar alle informatie overzichtelijk bij elkaar staat en voor de relevante afdelingen toegankelijk is.

In Scienta kun je gemakkelijk risico’s identificeren, beschrijven en categoriseren. Vervolgens kun je verantwoordelijkheden toewijzen aan specifieke teamleden of afdelingen, waardoor het duidelijk is wie verantwoordelijk is voor welke maatregelen.

Met het gebruiksvriendelijke dashboard biedt Scienta waardevolle inzichten. Hier zie je niet alleen de status van risico’s, maar ook welke stappen je al hebt gezet om ze te beheersen. De rapportagemogelijkheden maken het eenvoudig om resultaten te delen met het management, auditors of andere belanghebbenden. Zo maak je risicobeheer aantoonbaar.

Het risicomanagementsysteem van Scienta helpt je daarnaast om snel in te spelen op veranderende regelgeving, zoals de ISO-normen of nieuwe wet- en regelgeving zoals de AI Act. Door continu te kunnen monitoren en rapporteren, ben je altijd voorbereid op audits en kun je aantonen dat je voldoet aan alle relevante eisen.

Waarom risicomanagement: van theorie naar frontlijn

Risicomanagement in de praktijk is dus meer dan een theoretisch model; het is een continu proces dat je bedrijf sterker en weerbaarder maakt. Of je nu start met een eenvoudige risicoanalyse of werkt met een geavanceerd systeem, de kern is actie. Weet wat je risico’s zijn, benut je kansen en pas je koers en acties aan waar nodig. Want juist door risicomanagement praktisch te maken, kan jouw organisatie groeien.

Risicobeheer begint bij een goede theorie, maar het echte succes ligt in de praktijk. Met Scienta kun je deze praktijk optimaal ondersteunen, zodat risicomanagement effectief en toekomstgericht wordt.

Dit artikel is een samenvatting van een WoodWing webinar over risicomanagement. Vervolg je reis door de opname van het webinar te bekijken, of klik op de afbeelding bovenaan dit artikel.